यंदा 102 टक्के पावसाचा अंदाज  

नवी दिल्ली ः गेल्या वर्षी अल निनोच्या प्रभावामुळे अनेक राज्यात दुष्काळाचा गंभीर सामना करावा लागतांना दिसून येत आहे. अपुर्‍या पावसामुळे पाणीटंचाईची तीव्र समस्या जाणवतांना दिसून येत असतांना यंदा मान्सून सामान्य राहण्याची शक्यता हवामान अंदाज संस्था स्कायमेटने मंगळवारी वर्तवला आहे. स्कायमेटच्या मते यंदा मान्सून सामान्य असेल. मान्सून हंगाम 102 टक्के तसेच 5 टक्के कमी अधिक राहण्याचा अंदाज वर्तवला आहे.
आगामी मान्सूनमध्ये 102 टक्के सामान्य पर्जन्यमान असेल. यंदा मान्सून कालावधीच्या सरासरी 96-104 टक्के असण्याचा अंदाज आहे. जून ते सप्टेंबर या चार महिन्यांच्या पावसाळी हंगामातील सरासरी 868.6 मिमी आहे. स्कायमेटचे व्यवस्थापकीय संचालक जतिन सिंग यांनी सांगितले की, सुरुवातीला अल निनोचा प्रभाव जाणवेल, परंतु दुसर्‍या सिझनमध्ये त्याची भरपाई केली जाईल. स्कायमेटने यावर्षी दुसर्‍यांदा मान्सूनचा अंदाज जारी केला आहे. यापूर्वी 12 जानेवारी 2024 रोजीही स्काय मेटने मान्सून सामान्य राहण्याची शक्यता व्यक्त केली होती. स्कायमेटच्या मते, देशाच्या दक्षिण, पश्‍चिम आणि उत्तर-पश्‍चिम भागात चांगला पाऊस अपेक्षित आहे. याशिवाय महाराष्ट्र आणि मध्य प्रदेशातही पुरेसा पाऊस होऊ शकतो. बिहार, झारखंड, ओडिशा आणि बंगालमध्ये जुलै आणि ऑगस्टमध्ये पावसात किंचित घट होण्याची शक्यता आहे. जुलै आणि ऑगस्ट हे मान्सूनचे सर्वात सक्रिय कालावधी आहेत. ईशान्य भारतात सुरुवातीच्या पावसाळ्यात सामान्यपेक्षा कमी पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. स्कायमेटच्या मते, अल निनो झपाट्याने ला लिनामध्ये बदलत आहे. हे एक चांगले लक्षण आहे. अल निनोचे ला नीनामध्ये रूपांतर झाल्याने चांगला मान्सून होत आहे. तथापि, मान्सूनच्या सुरुवातीला अल निनोच्या अवशिष्ट प्रभावामुळे काही पावसाळ्यांवर थोडासा परिणाम होऊ शकतो. पण मान्सून दुसर्‍या टप्प्यात भरपाई देईल. अल निना ते ला नीना बदलल्यामुळे हंगाम सुरू होण्यास विलंब होऊ शकतो. हंगामात वेगवेगळ्या आणि असमान पावसाची शक्यता असते, म्हणजे काही ठिकाणी जास्त पाऊस आणि काही ठिकाणी कमी पाऊस पडण्याची शक्यता असते.

ला निनोमुळे चांगल्या पावसाची शक्यता – गेल्या वर्षी 2023 मध्ये कमकुवत मान्सून पाहायला मिळाला मात्र, यंदा मान्सून सामान्य राहण्याची शक्यता आहे. जगभरातील हवामानावर परिणाम करणारा एल निनो कमजोर होऊ लागला आहे. जून ते ऑगस्ट या कालावधीत ला निना परिस्थिती निर्माण होईल. त्यामुळे यंदाचा मान्सूनचा पाऊस गेल्या वर्षीपेक्षा चांगला असू शकतो, अशी शक्यता वर्तवण्यात येत आहे.

यंदा मान्सून वेळेवर होणार दाखल – जून महिन्यापर्यंत अल निनोचेला निनामध्ये रूपांतर होईल. यामुळे मान्सून वेळेवर दाखल होऊन चांगला होईल, अशी शक्यता आहे. विषुववृत्तीय प्रशांत महासागरात उच्च तापमान कायम राहिल्यास तीव्र चक्रीवादळे आणि अतिवृष्टी देखील होण्याची शक्यता आहे. एल निनोची स्थिती संपल्यानंतरही, जागतिक तापमानातील विसंगती कायम राहण्याचीही शक्यता आहे. त्यामुळे उष्णतेची तीव्रता कायम राहू शकते.