जपानमध्ये 7.4 रिश्टर स्केलचा भूकंप

टोकियो ः जपानच्या इशिकावा प्रांतात सोमवारी भूकंपाचे जोरदार धक्के जाणवले. रिश्टर स्केलवर त्याची तीव्रता 7.4 नोंदवण्यात आली. प्रशासनाने त्सुनामीचा इशारा जारी केला आहे. सध्या कोणत्याही नुकसानीचे वृत्त नाही. जपानी प्रशासनानुसार 5 मीटर (16 फूट) उंच लाटा उसळू शकतात. किनारी भागात राहणार्‍या लोकांना सुरक्षित ठिकाणी जाण्यास सांगण्यात आले आहे.

जपानी माध्यमांनी दिलेल्या माहितीनुसार, फुकुशिमा अणु प्रकल्पावर करडी नजर ठेवली जात आहे. खरेतर, मार्च 2011 मध्ये जपानमध्ये 9 तीव्रतेच्या भूकंपामुळे त्सुनामी आली होती. त्यानंतर निर्माण झालेल्या त्सुनामीच्या लाटांनी फुकुशिमा अणु प्रकल्प उद्ध्वस्त केला होता. पर्यावरणाची हानी होण्याच्या दृष्टीने ही मोठी घटना मानली जात होती. त्यानंतर समुद्रात 10 मीटर उंच लाटांनी अनेक शहरांमध्ये विध्वंस केला. यामध्ये सुमारे 16 हजार लोकांचा मृत्यू झाला होता. जपान भूकंपाच्या दृष्टीने अत्यंत संवेदनशील भागात आहे. येथे भूकंप होतच राहतात, कारण ते दोन टेक्टोनिक प्लेट्सच्या जंक्शनजवळ आहे. इशिकावा प्रीफेक्चर, जिथे भूकंप झाला, ते रिंग ऑफ फायरच्या अगदी जवळ आहे. समुद्राभोवती भूकंपाच्या फॉल्ट लाइनची घोड्याच्या नालच्या आकाराची मालिका आहे. रिंग ऑफ फायर हे असे क्षेत्र आहे जेथे महासागरीय टेक्टोनिक प्लेट्स कॉन्टिनेंटल प्लेट्ससह अस्तित्वात आहेत. जेव्हा या प्लेट्स एकमेकांवर आदळतात तेव्हा भूकंप होतो. त्यांच्या प्रभावामुळेच त्सुनामी होतात आणि ज्वालामुखीही फुटतात. जगातील 90 टक्के भूकंप या रिंग ऑफ फायरमध्ये होतात. हे क्षेत्र 40 हजार किलोमीटरमध्ये पसरले आहे. जगातील सर्व सक्रिय ज्वालामुखीपैकी 75 टक्के या प्रदेशात आहेत. 15 देश-जपान, रशिया, फिलीपिन्स, इंडोनेशिया, न्यूझीलंड, अंटार्क्टिका, कॅनडा, अमेरिका, मेक्सिको, ग्वाटेमाला, कोस्टा रिका, पेरू, इक्वेडोर, चिली, बोलिव्हिया हे रिंग ऑफ फायर अंतर्गत आहेत. दरवर्षी जगात अनेक भूकंप होतात, पण त्यांची तीव्रता कमी असते. राष्ट्रीय भूकंप माहिती केंद्र दरवर्षी सुमारे 20,000 भूकंपांची नोंद करते. यापैकी 100 भूकंप असे आहेत की ज्यामुळे जास्त नुकसान होते. भूकंप काही सेकंद किंवा काही मिनिटे टिकतो. इतिहासातील सर्वात जास्त काळ टिकणारा भूकंप 2004 मध्ये हिंदी महासागरात झाला होता. हा भूकंप 10 मिनिटे चालला.