चांद्रयान 3 vs लुना 25 चांद्रभूमीवर उतरण्याआधी दोन यानांमध्ये होणार टक्कर ?

रशिया प्रतिनिधी – रशिया तब्बल ५० वर्षांनंतर पुन्हा चंद्रावर पाऊल ठेवणार आहे. चंद्राबाबतच्या जागतिक स्पर्धेत स्वतःला कसेतरी पुढे ठेवण्याचा रशियाचा प्रयत्न आहे. यामुळे रशिया लुन-25 मोहिमेद्वारे अंतराळ शर्यतीत स्वत:ला जोरदारपणे सादर करणार आहे. रशियाचे Luna 25 लँडर Soyuz 2.1b रॉकेटच्या आत ठेवण्यात आले असून शुक्रवारी मॉस्कोहून चंद्रावर पाठवले जाईल. रशियाची अधिकृत वृत्तसंस्था टासने याबाबत माहिती दिली आहे. भारताच्या चांद्रयान-३ च्या वेळेपूर्वी किंवा त्यापूर्वी रशिया आपले लुना-२५ चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाजवळ उतरवण्याच्या तयारीत आहे. रशियाचे हे चंद्र लँडर उतरवण्याचे मुख्य उद्दिष्ट चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाच्या प्रदेशात पोहोचणे आहे, जे शक्यतांनी परिपूर्ण असल्याचे सांगितले जात आहे. चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर, रशियाचे हे लुना-25 वाहन संरचनेची तपासणी करेल आणि अनेक प्रकारचे संशोधन करेल. याशिवाय प्लाझ्मा आणि वातावरणातील धुळीच्या कणांचीही तपासणी करेल. यापूर्वी 1976 मध्ये सोव्हिएत युनियनने चंद्राचे नमुने आणण्यासाठी लुना-24 मोहीम सुरू केली होती. तेव्हापासून आतापर्यंत रशिया चंद्रापासून दूर होता. आता रशियाने पुन्हा एकदा आपल्या लुना-25 मोहिमेद्वारे चंद्रावर पाऊल ठेवले आहे. रशियाच्या धोरणांमध्ये हा मोठा बदल मानला जात आहे. आता चंद्रावर ‘कॅप्चर’ करण्याच्या जागतिक स्पर्धेत पुढे राहण्यासाठी रशिया चीनसोबत सहकार्य करत आहे. मात्र, 50 वर्षांनंतर पुन्हा एकदा रशियाचा चंद्रावर पोहोचण्याचा मार्ग सोपा राहिलेला नाही. युक्रेन युद्धामुळे दोन वर्षे विलंब झाला आहे. रशियाला युरोपियन स्पेस एजन्सीशी मैत्री तोडावी लागली आणि आता स्वतःच चंद्र मोहिमेसाठी उपकरणे बनवावी लागणार आहेत. रशिया आता चीनशी मैत्री मजबूत करत आहे. दोघांचे क्षेत्रफळ आता चंद्रावर तळ बांधण्यासाठी आहे. अमेरिकेच्या आर्टेमिस मिशनला पराभूत करण्यासाठी चीन आता आपली चंद्र मोहीम खूप वेगाने पुढे नेत आहे. चीनला आता चंद्रावर आंतरराष्ट्रीय चंद्र संशोधन केंद्र बांधायचे आहे, ज्याला UAE आणि पाकिस्तान सारख्या देशांचा पाठिंबा मिळत आहे. रशियाचे Luna-25 हे वाहन ५ ते ७ दिवसांच्या प्रवासानंतर चंद्राच्या कक्षेत पोहोचेल. यानंतर ते दक्षिण ध्रुवावर उतरण्याचा प्रयत्न करेल. रशियाची ही टाइमलाइन दर्शवते की जर सर्व काही बरोबर झाले तर चांद्रयानच्या वेळी किंवा त्यापूर्वीही लुना-25 हे वाहन चंद्रावर उतरेल. चंद्राचा हा भाग पाण्याने आणि अनेक खनिजांनी भरलेला आहे.