राजकीय कार्यकर्त्यांचा अंधारातला प्रवास

राजकारण हे एक असे क्षेत्र आहे जेथे विचारांचे युद्ध, सत्तेची लढाई आणि समाजाच्या परिवर्तनाचे स्वप्न साकार होण्याचे प्रयत्न होतात. या सर्व गोष्टींचा पाया म्हणजे राजकीय कार्यकर्ते. तेच नेत्यांच्या विचारांचे वाहक असतात, तेच जनतेमध्ये जाऊन पक्षाचा प्रचार करतात, तेच निवडणुकीत नेत्याच्या विजयासाठी अहोरात्र झटतात. मात्र प्रश्‍न असा उद्भवतो की, या कार्यकर्त्यांचे प्रत्यक्ष जीवन कसे असते ? त्यांना त्यांच्या योगदानाचे फळ मिळते का ?

आज आपण पाहतो की, बरेच कार्यकर्ते हे आपले संपूर्ण जीवन राजकारणाला समर्पित करतात. ते आपले कुटुंब, आपली स्वप्ने बाजूला ठेवून पक्षाच्या सेवेला वाहून घेतात. पण दुर्दैवाने, त्यांच्या या निष्ठेचे योग्य मूल्यमापन होत नाही. नेते आणि पक्ष यांच्याकडून त्यांना मिळणारी सुविधा फारच मर्यादित असते. कुटुंब चालवण्यासाठी आवश्यक असलेली आर्थिक सुरक्षाही त्यांना उपलब्ध होत नाही. परिणामी, अनेक कार्यकर्ते गरिबी आणि आर्थिक अडचणींशी झुंज देत जीवन जगतात. अनेकदा, नेत्यांच्या जवळच्या काही मोजक्या कार्यकर्त्यांना ठेकेदारी व इतर प्रकारच्या कामांमधून आर्थिक फायदे मिळतात. पण बहुसंख्य कार्यकर्ते मात्र उपेक्षितच राहतात. त्यांना फक्त निवडणुकीच्या वेळीच आठवले जाते. निवडणूक संपली की, ते पुन्हा एकटे पडतात. या परिस्थितीचे एक कारण म्हणजे, राजकारणात पैशाचे प्रमाण वाढले आहे. निवडणुका लढवण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात पैशाची गरज असते. त्यामुळे अनेक नेते पैशाच्या मागे लागून राहतात आणि कार्यकर्त्यांच्या कल्याणाकडे दुर्लक्ष करतात. दुसरे कारण म्हणजे, नेत्यांचा अहंकार. काही नेते स्वतःला फारच महत्त्वपूर्ण समजतात. त्यांना वाटते की कार्यकर्ते हे त्यांच्या कृपेवर जगतात. मात्र याचा फायदा केवळ मोजक्या कार्यकर्त्यांनाच होतो. जे नेत्याची अधिक मर्जी सांभाळतात, स्वाभिमान गमावून राहतात, त्यांनाच पैसे कमावण्याची संधी मिळते. खरे तर, नेत्यांनी आपल्या भूमिकेत बदल करण्याची गरज आहे. त्यांनी कार्यकर्त्यांना आपल्या कुटुंबाचा सदस्य समजून त्यांच्या कल्याणाची काळजी घेतली पाहिजे. राजकारण हे केवळ सत्तेची लढाई नाही, तर समाजाच्या परिवर्तनाचे साधन आहे. यासाठी राजकारणात प्रामाणिक आणि निःस्वार्थी लोकांची गरज आहे. जर आपल्याला राजकारणात बदल करायचा असेल तर कार्यकर्त्यांच्या समस्यांकडेही लक्ष देणे आवश्यक आहे. आपण जर कार्यकर्त्यांना न्याय देऊ शकत नसेल तर आपण राजकारणातून नैतिक मूल्ये संपवण्याचे काम करत आहोत, हे नेत्याने समजून घेतले पाहिजे.